Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi: Görünmeyen Gerçeklik Türkiye’de kayıtdışı ekonomi boyutunun ne düzeyde olduğu sorusu, yıllardır ekonomi gündeminin en tartışmalı ve en yanıtsız kalan başlıklarından biri. Resmî verilere göre, kayıt dışı ekonominin milli gelire oranı %17,3 civarında ([businessweek.com.tr][1]). Ancak bu oran, yalnızca tahminlerden ibaret. Gerçek rakamlar, belki de çok daha yüksek. Peki, bu durumun arkasında ne var? Neden bu kadar büyük bir ekonomi, resmî kayıtlara girmiyor? Kayıtdışılığın Derin Kökleri Kayıtdışı ekonominin büyüklüğünü anlamak için önce nedenlerini sorgulamak gerekiyor. Türkiye’de kayıt dışı ekonominin büyüklüğü, milli gelirin yaklaşık %25’ini oluşturmaktadır ([Avesis][2]). Bu oran, ekonominin dörtte birinin resmî kayıtlara girmediğini gösteriyor. Peki, bu kadar büyük…

Avukatlar Hakemlik Yapabilir Mi? Antropolojik Bir Bakış Herkesin dünyasında bir rolü vardır, ama bu roller, kültürler, ritüeller ve topluluk yapıları içinde şekillenir ve zamanla dönüşür. Antropologlar olarak bizler, her bir toplumun geleneklerini, sembollerini, kimliklerini ve sosyal yapılarını anlamak için sürekli bir keşif içindeyiz. Her bir davranışın, toplumun içindeki yerini ve anlamını derinlemesine inceleyerek, kültürlerin karmaşıklığını daha iyi anlamaya çalışıyoruz. Bugün, “avukatlar hakemlik yapabilir mi?” sorusuyla benzer bir keşfe çıkıyoruz. Bu soru, sadece hukukun ve adaletin pratikteki yeriyle ilgili değil, aynı zamanda kültürel normlar, toplumsal roller ve güç yapılarıyla da ilgili bir mesele. Avukatların hakemlik yapıp yapamayacağı meselesi, farklı topluluklarda farklı…

Sülfat Gübresi Ne Zaman Atılır? Toprağın “İlişki Danışmanı”yla Tanışın! Toprakla uğraşmak bir nevi ilişki yönetimi gibidir… Hani bazı ilişkiler vardır, zamanında ilgi göstermezsen küsüp gider ya — işte sülfat gübresi de tam olarak öyle! Yanlış zamanda verirsen alınır, küser; doğru zamanda verirsen coşar, çiçek açar, meyveye durur. Bugünkü konumuzda bu hassas ama bir o kadar da eğlenceli meselenin derinlerine ineceğiz. Hazır olun, biraz bilim, biraz strateji, bolca da kahkaha sizi bekliyor! — 🤵‍♂️ Erkeklerin Stratejik Planı: “Gübrenin Zamanı Geldi, Operasyonu Başlatıyoruz!” Erkeklerin dünyasında meseleler genellikle basittir: “Sorun var mı? Evet. Çözüm ne? Gübrenin zamanı!” Sülfat gübresinin ne zaman atılacağı da…

Safevi Hanedanı Alevi mi? Tarih, İnanç ve Siyasetin Kesiştiği Noktada Bir Yolculuk Tarihin en ilgi çekici sorularından biriyle karşı karşıyayız: “Safevi Hanedanı Alevi miydi?” Bu soru, sadece Osmanlı-İran rekabetinin değil, aynı zamanda İslam dünyasındaki mezhepsel ayrışmaların da kalbine dokunuyor. Gelin birlikte, tarihî belgelerden insan hikâyelerine, siyasi stratejilerden inançlara uzanan bu karmaşık sorunun izini sürelim. — Safevilerin Kökeni: Tasavvufi Bir Cemaatten İmparatorluğa Safevi hanedanının hikâyesi, bir imparatorluktan çok önce, 13. yüzyılda Azerbaycan’ın Erdebil şehrinde yaşayan bir tasavvuf lideriyle başlar. Şeyh Safiyüddin Erdebili’nin kurduğu Safeviyye tarikatı, dönemin siyasi çalkantılarından uzak, mistik ve halkçı bir yapıya sahipti. Bu hareket, zamanla sadece bir tarikat…

81 İl Hangisi? Türkiye’nin Coğrafi Zenginlikleri ve Tarihi Derinlikleri Tarih, yalnızca geçmişi anlatan bir anlatı değil, aynı zamanda bugünü anlamamıza yardımcı olan bir pusuladır. Geçmişin izleri, yaşadığımız dünyayı şekillendirir; coğrafya, kültür ve insan ilişkileri arasında bir bağ kurar. Bir tarihçi olarak, bu izleri takip etmek, yalnızca geçmişin kapılarını aralamakla kalmaz, aynı zamanda günümüzle de köprüler kurmamıza olanak tanır. Peki, “81 il hangisi?” diye sorulduğunda, bu basit bir coğrafi soru olmaktan çıkıp, Türkiye’nin tarihsel ve kültürel zenginliğine dair bir derinlik kazanır. Türkiye, sadece coğrafi sınırlarıyla değil, aynı zamanda kültür, gelenekler ve tarihsel süreçlerle de bir bütündür. Türkiye’nin 81 İli: Bir Coğrafyanın…

Onion Mimarisi Nedir? Bilimsel Merakla Katman Katman Keşfetmek Bilim insanlarının ortak bir özelliği vardır: Karmaşık olanı basit bir modelle açıklama tutkusu. Yazılım mimarisi dünyasında bu tutkunun en güzel örneklerinden biri de Onion Architecture, yani Soğan Mimarisidir. Adı kulağa mutfaktan çıkmış gibi gelse de, aslında modern yazılım dünyasında bağımlılıkların nasıl yönetileceği ve karmaşık sistemlerin nasıl sürdürülebilir hâle getirileceği konusunda devrim niteliğinde bir yaklaşımdır. Peki neden “soğan”? Ve bu model neden klasik katmanlı mimarilerden çok daha esnek ve bilimsel kabul edilir? Gelin, bu soruları birlikte çözümleyelim. — Temelden Başlayalım: Onion Mimarisi Nedir? Onion mimarisi, 2008 yılında yazılım mühendisi Jeffrey Palermo tarafından ortaya…

Maraş Katliamı Ne Zaman Oldu? Toplumsal Hafızada Adalet ve Empati Üzerine Bir Yolculuk Bazı olaylar vardır ki, yalnızca tarih kitaplarında kalmaz; toplumsal hafızaya kazınır, nesiller boyu aktarılır ve hâlâ bugünün adalet arayışında yankı bulur. Maraş Katliamı da tam olarak böyle bir olaydır. Bu yazıda, yalnızca “ne zaman oldu?” sorusunun yanıtını değil, aynı zamanda bu olayın toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet açısından ne anlama geldiğini anlamaya çalışacağız. Amacım, geçmişin acılarını yeniden hatırlatmak değil; onları anlamak, onlardan öğrenmek ve bir daha yaşanmaması için birlikte düşünmeye davet etmektir. Maraş Katliamı: Tarihsel Gerçeklik Maraş Katliamı, 19 – 26 Aralık 1978 tarihleri arasında Kahramanmaraş’ta…

Konya Kaşık Oyunu Nasıl Oynanır? – Kültürün Ritimle Dans Eden Hikâyesi Bazı gelenekler vardır ki, yalnızca bir eğlence biçimi değil; bir toplumun hafızası, bir coğrafyanın ruhu ve geçmişle gelecek arasındaki köprüsüdür. Konya kaşık oyunu da tam olarak böyle bir miras… Sadece bir halk oyunu değil; yüzyıllar boyunca Anadolu insanının duygularını, neşesini, dayanışmasını ve hatta sosyal yapısını anlatan bir dil. Bugün sizleri bu büyüleyici oyunun tarihinden sahnedeki coşkusuna, günümüzdeki anlamından gelecekteki potansiyeline kadar derin bir yolculuğa çıkaracağım. Hazırsanız, elinize kaşıkları alın, çünkü ritim birazdan başlıyor. Kaşık Sesinden Doğan Bir Kültür: Tarihsel Kökenler Konya kaşık oyunu, Anadolu’nun en köklü halk danslarından biridir.…

Kaç Çeşit Kaymak Var? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Analiz Toplum olarak hayatımızın pek çok alanında farklılıklar ve çeşitliliklerle iç içe bir yaşam sürüyoruz. Aynı zamanda her gün karşılaştığımız farklı bakış açıları, alışkanlıklar ve kültürel zenginlikler bizleri daha derin bir anlayışa ve empatiye yönlendiriyor. Bugün “kaymak” gibi bir konu üzerinden, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamikleri inceleyerek, bu bakış açılarını nasıl genişletebileceğimizi sorgulamak istiyorum. Kaymak, sadece bir tat değil; aynı zamanda toplumumuzdaki bazı yapıları, değerleri ve kalıpları da simgeliyor. Toplumsal Cinsiyet ve Kaymak: Kadınların Perspektifi Kadınlar, tarih boyunca birçok farklı kültürel ve toplumsal rol üstlenmiş,…

Kaymaklı Yeraltı Şehri Nasıl Yapıldı? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Bakış Kaymaklı Yeraltı Şehri, binlerce yıl öncesine dayanan bir tarihî mirasımızdır. Bugün, bu tarihi yapının içinde gezerken, sadece taş duvarlar ve dar koridorlar görmekle kalmıyoruz; aynı zamanda bir toplumun hayatta kalma mücadelesi, dayanışma ve toplumsal yapısı hakkında da pek çok şey öğreniyoruz. Kaymaklı, insanlık tarihinin hem derinliklerine hem de insan ruhunun gücüne bir yolculuk gibi… Bu tarihi yapıyı ele alırken, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklere de ışık tutmak önemli. Yeraltı şehirleri, halkların savaşlardan, işgallerden veya diğer dış tehditlerden korunmak için inşa ettiği yerlerdir. Ancak…